Er gebeurt wat…
En als er wat gebeurt en je weet de uitkomst niet, kan het fijn zijn om het te nemen zoals het komt. Het avontuur te omarmen.
Je kan ook verder gaan. Niet uit masochisme. Maar in lijn met de mantra van special agent Jack Bauer uit de serie ‘24’: “stress generates creativity”. In dit geval creative destruction.
Bezuinigingen
Creatieve destructie is enigszins geforceerd Nederland. We nemen als basisingrediënten wat flarden en mijmeringen van de afgelopen weken. We beginnen met de rampspoed die de bieb in Enschede heeft getroffen. De bieb vreest een politieke knock out. Een bezuiniging van 1 miljoen in plaats van de verwachte 3 ton staat de bieb mogelijk te wachten. Het gaat hier nu niet om goed of fout. Wel om het begin van een gedachtengang. Stel nu dat elke bezuiniging op te vangen is. Dus geen kamikaze-actie als de duivelskus van de vrienden van de VNG op deze publicatie. Nee, om te dwingen om tot de absolute kern van de bieb te komen.
Mini-biebs
Komen we dan uit op een paar lullige mini-biebs? Welnee. Minibiebs zijn geinige dingen, maar een extrapolatie van de bieb die aan het einde van zijn levenscyclus is. Omdat boeken een snippertje zijn van de kracht van de bieb. Het gaat eerder de richting uit van de oogst van een aantal creatievelingen uit Deventer in het kader van de ‘Bibliotheek van Nieuwsgierigheid’. Rode draad in dit filmpje is voor mij dat de ‘bibliothecaris’ als de essentie van de bieb wordt gezien.
Het is me uit het hart gegrepen. Of zoals in UNESCO’s o zo relevante Public Library Manifesto: “The librarian is an active intermediary between users and resources”.
Het dna van de bieb bestaat uit mens, niet uit cement, niet uit boeken. De professionele mens is de ‘active librarian’ die mensen en mensen, mensen en kennis en kennis verbindt. Voor de puristen: het gaat hier eigenlijk om informatie, maar dat bekt minder lekker. Reden: informatie is de sleutel om mee te kunnen doen in de maatschappij en de democratie.
Kunnen we dat niet zelf? Hebben we daar niet google voor? Nee, dat kunnen we niet altijd zelf en google vindt wat er is op een voor google rooskleurige manier. En vinden wat er is, is niet altijd voldoende.
Goede informatie is versnipperd en sluit niet automatisch aan bij de persoonlijke behoefte en de (lokale) context van de persoon of groep die de informatie nodig heeft.
De ‘pop-up-librarian’
Daarom pleit ik niet voor de mini-bieb, de pop-up-bieb, maar de pop-up-librarian. Deze informatieprofessional is de ambulante AirBNB op het gebied van kennis. De pop-up-librarian hoeft niet over de juiste kennis te beschikken. Hij moet kunnen verbinden.
Hij loopt op een dag een voedselbank binnen. En maakt een praatje met een klant. Niet om te vragen wat de pop-up-librarian kan doen voor de klant (weet de klant veel). Hij vraagt hoe het gaat. En wat je hier komt doen. En hij praat met nog een klant. En nog een. Dat levert een aardig beeld op van het verhaal achter het bezoek aan de voedselbank.
De pop-up-librarian vindt dat de mensen het behoorlijk voor hun kiezen hebben. En kan het niet slimmer? Zijn er alternatieven voor de voedselbank? Eten ze wel gezond genoeg? Bespreken ze dit soort zaken met elkaar? En als ze elkaar toch spreken, vormen ze zo nu en dan een inkoopmacht? Scannen ze samen de folders voor de scherpste aanbiedingen, onderhandelen ze op de markt?
De volgende dag komt de pop-up-librarian terug. Hij spreekt een aantal klanten en toetst een aantal van deze thema’s. Zijn ze relevant? Zouden ze willen dat hij daar wat mee deed? Tijd hebben ze en… baat het niet dan schaadt het niet.
De pop-up-librarian spreekt de dagen daarop een hoogleraar voedingsleer, een kweker, een huisarts, een hovenier en een kok.
En nu genoeg gefantaseerd. Iedereen is natuurlijk in staat om zelf te bedenken hoe dit verhaal verder zou kunnen gaan. Hoe de pop-up-librarian onderdeel wordt van het sociale wijkteam in zijn dorp. Het kan natuurlijk ook heel anders lopen. Waar het hier om gaat:
Hoe waardevol kan één goede pop-up-librarian zijn voor een gemeenschap? Wat zou dit kunnen betekenen voor kleine kernen op het platteland? Wat heeft de pop-up-librarian eigenlijk nodig?
Moraal van het verhaal:
- Durf veel radicaler te zijn in de herpositionering van je bieb;
- Ga op zoek naar de kern die jou op een onderscheidende manier relevant maakt voor je omgeving;
- Bouw die kern uit;
- Just do it!